کد مطلب:39354 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:13

گنجینه پرسمان » اهل بيت

در مورد ثواب نمازهاي مستحبي كه گاهي گفته ميشود مثلاً كسي كه نماز حضرت علي را بخواند تمام گناهان او بخشيده ميشود، مثل روزي كه از مادر زاده شده است. بنابراين من كه 17 سال دارم اگر اين نماز را بخوانم تمام گناهان كبيره و صغيرهام پاك ميشود و همچنين ثواب نمازهاي ديگر. اين چيزها كه در لسان روايات هست، چه معنا دارد؟

پاسخ سؤال شما مبتني بر ذكر چند نكته است:

1- منشأ بسياري از برداشتهاي ناصواب از روايات، يكسونگري و نگاههاي بريده و گسسته آنها از يكديگر ميباشد در حالي كه گفتار ائمه (ع) همانند قرآن، برخي مفسّر و مبيّن برخي ديگر ميباشد »يُيَريِّهيُم بَحتْنئُيتُح بَحتنئيتًما« چنان كه{P- بحار، ج 35، ص 408 و نهج البلاغه، خطبه 133 و 18. P}

امام علي(ع) فرمود:

»گفتار پيامبر(ص) (اوامر و نواهي آن حضرت) همانند قرآن است در داشتن ناسخ و منسوخ، محكم و متشابه، عام و خاص و...«

{P- نهج البلاغه، خطبه 210 (معجم محمد دشتي، ص 130)، نقل به مضمون كلام حضرت ميباشد. P}

بنابراين بايد از برداشتهاي عجولانه در قرآن و روايات پرهيز نموده و علاوه بر تدبّر و دقت در مضامين آنها از اهل فن و متبحّران در معارف ديني نيز كمك گرفت.

2- بسياري از ملاكها و معيارهايي كه انسانها در دنيا قضاوتهايشان را بر آن بنا ميكنند با ملاكهاي الهي فرق دارد؛ مثلاً چه بسا عملي در نگاه مردم كم ارزش باشد، در حالي كه در ميزان الهي، بسيار ارزشمند باشد؛ از اين رو اگر در برخي روايات ميخوانيم كه ثواب فلان عمل (به ظاهر كوچك) معادل مثلاً صد حج است و... نبايد تعجّب كرد؛ چنان كه پيامبر اكرم(ص) در زمينه احترام به والدين فرمود:

»هر فرزندي از روي رحمت و محبّت به والدين خود بنگرد به هر نظري ثواب يك حج مقبول برايش باشد. گفتند: يا رسول الله هرگاه در روز صد مرتبه چنين كند؟ فرمود: بلي به هر نظري ثواب حجّي دارد.«

{P- بحار الانوار P}

3- پاداشهايي كه خداوند در برابر كارهاي نيك به انسان ميدهد دو نوع ميباشد: الف) مزد عمل كه برابر با عدل الهي است؛ ب) بخشش (جايزه). بسياري از پاداشهايي كه در روايات ذكر شده، از نوع دوم ميباشد. يعني خداوند متعال به جهت ايجاد رغبت و گسترش صلاح و معنويّت در فرد و جامعه، پاداشهايي را به عنوان بخشش و جايزه - بر اساس فضل خودش - به آنان ميدهد تا زمينه آلودگيها و انحرافات را در آنان از بين برده و به سوي تعالي سوقشان دهد.

4- از نكات بسيار مهم و كليدي - كه در پاسخ به سؤالتان نقش اساسي دارد - مسأله حبط و تكفير اعمال است كه در قرآن كريم به عنوان يكي از مسائل قطعي بيان گرديده است. مطابق اين قانون، چه بسا اعمال نيك انسانها در اثر انجام دادن اعمال ناشايست حبط و نابود گشته و گاه نيز اعمال زشت برخي از انسانها در اثر اعمال ديگرشان پوشانده شده و آثار ديگري بر آن مترتب گردد؛ چنان كه در روايتي از پيامبر اكرم(ص) ميخوانيم كه

فرمود:

كسي كه سبحان الله بگويد خداوند درختي در بهشت برايش غرس ميفرمايد، مردي از قريش برخاست و گفت: پس ما در بهشت درختان زيادي داريم. حضرت فرمود: آري ولي بترسيد از اين كه آتشي به سوي آنها بفرستيد و همه را بسوزانيد.

{P - گناهان كبيره، شهيد دستغيب، ج 1، ص 23 - 24. P}

بر همين اساس در برخي روايات نسبت به تأثير مخرّب برخي از گناهان به خصوص گناهاني كه مربوط به حقالناس است هشدار دادهاند؛ چنان كه پيامبر اكرم(ص) ميفرمايد:

خداي را ملكي است كه هر شب بر بيتالمقدس ندا در ميدهد كه: هر كس حرامي بخورد خدا هيچ عملي را از او نميپذيرد، نه واجب و نه مستحب

{P - گناهان كبيره، شهيد دستغيب، ج 1، ص 23. P}

و در روايتي ديگر از آن حضرت نقل شده است كه:

اگر آنقدر نماز بخوانيد و بر پا بايستيد كه مثل ميخهاي كوبيده در زمين بشويد و آن قدر روزه بگيريد كه در ضعف مانند چوبهاي تراشيده شويد يا اين كه مانند كمانهاي تير خميده گرديد، خدا اين كار را از شما نميپذيرد مگر با وَرَع و تقوايي كه شما را از گناه باز دارد.

{P - گناهان كبيره، ج 1، ص 24 - 25. P}

دقت و تأمل در نكات ياد شده بيانگر آن است كه بجا آوردن نمازهاي مستحبي و... تنها با شرايط و ضوابطي كه ذكر شد، ميتواند ما را به ثوابهاي وعده داده شده نايل كند و بديهي است كه تحصيل آن شرايط ممكن ولي قدري دشوار است.